Hmayil: Part 1
Հմայիլ. բաժին Ա
*Աղօթք իւրաքանչիւր անձին հաւատացելոյ ՚ի Քրիստոս: Արարեալ տեառն Ներսիսի Հայոց Կաթողիկոսի:
Prayer for every person believing in Christ. Made by the lord Nersēs, Catholicos of Armenians.
ՀԱՒԱՏՈՎ ԽՈՍտովանիմ և երկիր պագանեմ քեզ Հայր և Որդի և սուրբ Հոգի անեղ և անմահ բընութիւն. արարիչ հրեշտակաց և մարդկան և ամենայն եղելոց. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
With faith I confess and worship you, Father and Son and Holy Spirit, uncreated and immortal nature, creator of angels and man-kind and all things. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Հաւատով խոստովանիմ և երկիր պագանեմ քեզ՝ անբաժանելի լոյս միասնական սուրբ երրորդութիւն և մի՛ աստուածութիւն արարիչ լուսոյ և հալածիչ խաւարի. հալածեա՛ ՚ի հոգւոյ իմմէ զխաւար մեղաց և անգիտութեան. և լուսաւորեա՛ զմիտս իմ ՚ի ժամուս յայսմիկ աղօթել քեզ ՚ի հաճոյս՝ և ընդունիլ ՚ի քէն զխնդրուածս իմ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
With faith I confess and worship you, indivisible light, unified Holy Trinity and one Godhead, creator of light and banisher of dark-ness, banish from my soul the darkness of sins and ignorance, and illuminate my mind at this hour to pray to you pleasingly, and to receive from you my requests. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Հայր երկնաւոր աստուած ճշմարիտ, որ առաքեցեր զորդիդ քո սիրելի ՚ի խնդիր մոլորեալ ոչխարին, մեղայ յերկինս և առաջի քո. ընկա՛լ զիս որպէս զանառակ որդին՝ և զգեցո՛ ինձ զպատմուճանն զառաջին զոր մերկացայ մեղօթ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Heavenly Father, true God, who sent forth your beloved Son in search of the sheep that strayed, I have sinned against heaven and before you. Receive me like the prodigal son, and clothe me in the original cloak, of which I was disrobed by sin. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Որդի աստուծոյ աստուած ճշմարիտ՝ որ խոնարհեցար ՚ի հայրական ծոցոյ՝ և առեր մարմին ՚ի սրբոյ կուսէն մարիամայ վասն մերոյ փրկութեան խաչեցար և թաղեցար և յարերար ՚ի մեռելոց՝ և համբարձար փառօք առ հայր՝ մեղայ յերկինս և առաջի քո. յիշեա՛ զիս որպէս զաւազակն յորժամ գաս արքայութեամբ քով. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Son of God, true God, who humbly descended from the fatherly bosom, and took flesh from the holy Virgin Mary for our salvation, who was crucified and buried and rose from the dead, and who ascended with glory to the Father, I have sinned against heaven and before you. Remember me like the thief, when you come with your kingdom. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Հոգի աստուծոյ աստուած ճշմարիտ՝ որ իջեր ՚ի յորդանան և ՚ի վերնատունն. և լուսաւորեցեր զիս մկրտութեամբ սուրբ աւազանին. մեղայ յերկինս և առաջի քո. մաքրեա՛ զիս վերստին աստուածային հրով քո՝ որպէս հրեղէն լեզուօք սուրբ զառաքեալսն. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Spirit of God, true God, who came down upon the Jordan and into the Upper Room, and who illuminated me through baptism of the holy Font, I have sinned against heaven and before you. Cleanse me again with your divine fire, like the fiery tongues [cleansed] the holy Apostles. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Անեղ բնութիւն մեղայ քեզ՝ մտօք իմովք՝ հոգւով և մարմնով իմով. մի՛ յիշեր զմեղս իմ զառաջինս՝ վասն անւանդ քում սրբոյ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Uncreated nature, I have sinned against you with my mind, soul and body. Do not remember my prior sins, for the sake of your holy name. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Տեսօղ ամենայնի մեղայ քեզ՝ խորհրդով բանիւ և գործով. ջընջեա՛ զձեռնագիր յանցանաց իմոց՝ և գրեա՛ զանուն իմ ՚ի դպրութեան կենաց. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Seer of all, I have sinned against you in thought, and word and deed. Erase the record of my transgressions, and write my name in the book of life. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Քննօղ գաղտնեաց մեղայ քեզ՝ կամայ և ակամայ՝ գիտութեամբ և անգիտութեամբ. թողութիւն շնորհեա՛ մէղաւորիս. զի ՚ի ծննդենէ սուրբ աւազանին մինչև ցայսօր մեղուցեալ եմ առաջի աստուածութեանդ քոյ, զգայարանօք իմովք և ամենայն անդամօք մարմնոյս. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Examiner of secrets, I have sinned against you willingly and unwillingly, knowingly and unknowingly. Graciously grant for-giveness to this sinner, who from birth of the holy Font until this day has sinned before your Godhead, with my senses and all the members of my body. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Ամէնախնամ տէր՝ դիր պահապան աչաց իմոց զերկիւղ քո սուրբ՝ ո՛չ ևս հայիլ արատ. և ականջաց իմոց ո՛չ ախորժել լսել զբանս չարութեան. և բերանոյ իմոյ ո՛չ խօսել զստութիւն. և սրտի իմոյ ո՛չ խորհիլ զչարութիւն. և ձեռաց իմոց ո՛չ գործել զանիրաւութիւն. և ոտից իմոց ո՛չ գնալ ՚ի ճանապարհս անօրէնութեան. այլ ուղղեա՛ զշարժումն սոցա լինիլ միշտ ըստ պատուիրանաց քոց ամենայնի. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
All-caring Lord, place your holy fear as a guardian for my eyes to not again gaze lustfully, and for my ears to not relish to hear words of wickedness, and for my mouth to not speak falsehood, and for my heart to not contemplate wickedness, and for my hands to not commit injustice, and for my feet to not walk on paths of iniquity. Rather, rightly direct their movements to be according to your commandments in all things. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Հուր կենդանի քրիստոս, զհուր սիրոյ քոյ զոր արկեր յերկիր՝ բորբոքեա՛ յանձն իմ, զի այրեսցէ զախտ հոգոյ իմոյ, և սրբեսցէ զխիղճ մտաց իմոց՝ և մաքրեսցէ զմեղս մարմնոյ իմոյ, և վառեսցէ զլոյս գիտութեան քոյ ՚ի սրտի իմում. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Christ, living fire, kindle in my being the fire of your love, which you brought down to earth, so that it may burn [away] the disease of my spirit, purify the conscience of my mind, cleanse the sins of my body, and ignite the light of your knowledge in my heart. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Իմաստութիւն հօր յիսուս, տո՛ւր ինձ իմաստութիւն զբարիս խորհիլ և խօսիլ և գործել առաջի քո յամենայն ժամ. ՚ի չար խորհրդոց՝ ՚ի բանից և ՚ի գործոց փրկեա՛ զիս. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Jesus, wisdom of the Father, give me the wisdom to think and speak and do what is good before you at all times. Deliver me from evil thoughts and words and deeds. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Կամեցօղ բարեաց տէր կամարար՝ մի՛ թողուր զիս ՚ի կամս անձին իմոյ գնալ. այլ առաջնորդեա՛ ինձ լինիլ միշտ ըստ կամաց քոց բարեսիրաց. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Will-fulfilling Lord, willer of good things, do not allow me to go by my own will. Rather, lead me to be always according to your good-loving will. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Արքայ երկնաւոր տո՛ւր ինձ զարքայութիւն քո՝ զոր խոստացար սիրելեաց քոց. և զօրացո՛ զսիրտ իմ ատել զմեղս՝ և սիրել զքեզ միայն՝ և առնել զկամս քո. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Heavenly King, give me your kingdom, which you have promised to your beloved ones. And strengthen my heart to hate sin, to love only you, and to do your will. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Խնամօղ արարածոց՝ պահեա՛ նշանաւ խաչի քոյ զհոգի և զմարմին իմ ՚ի պատրանաց մեղաց՝ ՚ի փորձութեանց դիւաց և ՚ի մարդոց անիրաւաց՝ և յամենայն վտանգից՝ հոգոյ և մարմնոյ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Caretaker of creatures, by the sign of your Cross keep my soul and body from the seductions of sins, from the temptations of demons and from unjust men, and from all perils of soul and body. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Պահապան ամենայնի քրիստոս՝ աջ քո հովանի լիցի ՚ի վերայ իմ ՚ի տուէ և ՚ի գիշերի, ՚ի նստիլ ՚ի տան, ՚ի գնալ ՚ի ճանապարհ, ՚ի ննջել և ՚ի յառնել, զի մի՛ երբեք սասանեցայց. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Christ, guardian of all, may your right hand be a shelter over me through day and night, while staying at home, while going on the road, while sleeping and arising, so that I may never be shaken. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Աստուած իմ, որ բանաս զձեռն քո և լընուս զամենայն արարածս ողորմութեամբ քով, քեզ յանձն առնեմ զանձն իմ. դու հոգա՛ և պատրաստեա՛ զպէտս հոգւոյ և մարմնոյ իմոյ՝ յայսմ հետէ մինչև յաւիտեան. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
My God, who opens your hand and fills all creatures with your mercy, I commit myself to you. Care for and provide the needs of my soul and body from this time forth until the age. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Դարձուցիչ մոլորելոց՝ դարձո՛ զիս ՚ի չար սովորութեանց իմոց, ՚ի բարի սովորութիւն. և բևեռեա՛ ՚ի հոգի իմ զսոսկալի օր մահուն՝ և զերկիւղ գեհենոյն և զսէր արքայութեանն. զի զղջացայց ՚ի մեղաց՝ և գործեցից զարդարութիւն. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Returner of those who strayed, turn me back from my evil habits to good habits, and nail to my soul the dreadful day of death, and fear of Gehenna and love of the kingdom, so that I may repent of sins, and do acts of righteousness. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Աղբիւր անմահութեան՝ աղբերացո՛ ՚ի սրտէ իմմէ զարտասուս ապաշխարութեան որպէս պոռնկին. զի լըւացից զմեղս անձին իմոյ՝ յառաջ քան զելանելն իմ յաշխարհէս. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Spring of immortality, make tears of repentance stream from my heart like [the tears] of the sinful woman, so that I may wash [away] the sins of my self, before my departure from this world. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Պարգևի՛չ ողորմութեան՝ պարգևեա՛ ինձ ուղղափառ Հաւատով և բարի գործով՝ և սուրբ մարմնոյ և արեան քոյ հաղորդութեամբն գալ առ քեզ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Bestower of mercy, bestow unto me the gift to come to you with orthodox faith, with good works, and in communion with your holy Body and Blood. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Բարերար տէր՝ հրեշտակի բարւոյ յանձն արասցես զիս քաղցրութեամբ աւանդել զհոգի իմ. և անխռով անցուցանել ընդ չարութիւն այսոցն որք են ՚ի ներքոյ երկնից. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Beneficent Lord, may you commit me to the good angel to deliver [up] my soul with sweetness, and make it pass undisturbed through the wickedness of the evil spirits who are below heaven. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Լոյս ճշմարիտ քրիստոս՝ արժանաւորեա՛ զհոգի իմ ուրախութեամբ տեսանել ըզլոյս փառաց քոց ՚ի կոչման աւուրն և հանգչիլ յուսով բարեաց՝ յօթեւանս արդարոց մինչև յօր մեծի գալըստեան քոյ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Christ, true light, make my soul worthy to see with joy the light of your glory on the day of [my] calling, and to rest in the dwellings of the righteous with the hope of good things [to come], until the day of your great coming. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Դատաւոր արդար՝ յորժամ գաս փառօք Հօր՝ դատել զկենդանիս և զմեռեալս՝ մի՛ մտաներ ՚ի դատաստան ընդ ծառայի քում. այլ փրկեա՛ զիս ՚ի յաւիտենական հրոյն՝ և լսելի արա՛ ինձ զերանաւէտ կոչումն արդարոց երկնից արքայութեանդ. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
Righteous Judge, when you come with the glory of the Father to judge the living and the dead, do not enter into judgment with your servant. Rather, deliver me from the eternal fire, and make audible to me the blissful call of the righteous to your heavenly kingdom. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Ամէնողորմ տէր՝ ողորմեա՛ ամենայն հաւատացելոց ՚ի քեզ. իմոց և օտարաց. ծանօթից և անծանօթից. կենդանեաց և մեռելոց. շնորհեա՛ և թշնամեաց իմոց՝ և ատելեացս թողութիւն որ առ իս յանցանացն. և դարձո՛ զնոսա ՚ի չարեացն զոր ունին վասն իմ, զի ողորմութեան քում արժանի եղիցին. և ողորմեա՛ քո արարածոց և ինձ բազմամեղիս:
All-merciful Lord, have mercy on all who believed in you, those of my [own] and others, those known and unknown [to me], the living and the dead. Graciously grant forgiveness also to my ene-mies and my hateful ones for [their] transgressions against me, and turn them away from the malice which they have for me, so that they may be worthy of your mercy. And have mercy on your creatures and on me, a great sinner.
*Փառաւորեալ տէր՝ ընկա՛լ զաղաչանս ծառայիս քոյ՝ և կատարեա՛ ՚ի բարի զխնդրւածս իմ, բարեխօսութեամբ սըրբուհւոյ Աստուածածնին՝ և Յօհաննու մկրտչին՝ և սրբոյն Ստեփաննոսի նախավկային՝ և սրբոյն Գրիգորի մերոյ Լուսաւորչին: Եւ սրբոց Առաթելոցն Մրգարէիցն Վարդապետաց Մարտիրոսաց Հայրապետաց Ճգնաւորաց Կուսանացն Միանձանց և ամենայն Սրբոց քոց. Երկնաւորաց և երկրաւորաց. և քեզ փառք և երկրպագութիւն անբաժանելի սուրբ Երրորդութեանդ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն:
Glorified Lord, receive the supplications of this servant of yours and fulfill my good requests through the intercession of the holy Bearer of God, and John the Baptist, and Saint Stephen the Protomartyr, and Saint Gregory our Illuminator. And the holy Apostles, proph¬ets, vardapets, martyrs, patriarchs, ascetics, virgins, hermits and all your saints, heavenly and earthly. And to you glory and worship to your indivisible holy Trinity, unto ages of ages. Amen.
Զօրաւոր աղօթքս այս՝ Օգնական և Պահապան եղիցի ծառայից աստուծոյ (name) ամէն:
Let this powerful prayer be helper and guardian of this servant of God (name). Amen.
*Ողջոյն քեզ Մարիամ լի շնորհօթ՝ ուրախ լեր բերկրեալ տէր ընդ քեզ:
Hail to you Mary full of grace, rejoice [and be] delighted [for the] Lord [is] with you.
*Օրհնեալ ես դու ՚ի կանայս՝ և օրհնեալ է պտուղ որովայնի քո Յիսուս:
Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb Jesus.
*Սուրբ Մարիամ մայր աստուծոյ՝ բարեխօսեա՛ վասն մեր մեղաւորացս. այժմ, և ՚ի ժամու մահուան մերում. ամէն:
Holy Mary Mother of God, intercede for us sinners, now, and at the hour of our death. Amen.
Բարեխօս և օգնական լեր մայր աստուծոյ ծառայիս քո (name) ամէն:
Mother of God, be intercessor and helper for this servant of yours (name). Amen.
The foregoing translation is from Matthew J. Sarkisian. An Early-Eighteenth-Century Hmayil (Armenian Prayer Scroll): Introduction, Facsimile, Transcription and Annotated Translation, Edited and with a Foreword by Jesse S. Arlen. Sources from the Armenian Christian Tradition, volume 1. New York, NY: Krikor and Clara Zohrab Information Center, 2022. Used with permission.
